آیا شاخص های علم، پیشرفت علمی را نشان می دهند؟ ارزیابی فلسفی یک اصل در سیاست گذاری علم و فناوری

Authors

ابوتراب یغمایی

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی

abstract

شاخص های علم در سیاست گذاری علم به عنوان ابزارهای اندازه گیری پیشرفت علمی استفاده می شوند و فلاسفۀ علم، نظریه های مختلفی را در باب پیشرفت علمی طرح کرده اند. هدف اصلی این مقاله پاسخ به این پرسش است که: «آیا شاخص های علم نشان دهندۀ پیشرفت علمی، آنچنان که این نظریه ها مطرح کرده اند، هستند؟». این مقاله می کوشد تا نشان دهد که اگر پیشرفت علمی به معنای معرفتی و اگر معرفت علمی به معنای بسط یافته اجتماعی فرض شود، آنگاه شاخص های علم ابزارهای «مناسبی» برای اندازه گیری معرفت علمی و پیشرفت علمی هستند. در این مقاله، بخش نخست به نقش شاخص های علم در حوزۀ سیاست گذاری علم می پردازد؛ بخش دوم، به رابطۀ میان شاخص های علم و پیشرفت علمی از دیدگاه سیاست گذاری اختصاص دارد؛ در بخش سوم، با اشاره به سه دسته نگرش فلسفی در باب پیشرفت علمی، نشان داده می شود که نگرش یا شرح معرفتی از پیشرفت علمی با معنای مورد نظر سیاست گذاران از پیشرفت علمی مطابق است و دو شرح دیگر با معنای یادشده ناسازگار هستند؛ بخش چهارم، به معرفت علمی اجتماعی و شرح بسط یافتۀ اجتماعی از آن اختصاص دارد و در بخش پنجم نیز استدلال می شود که شاخص های علم، معرفت علمی بسط یافتۀ اجتماعی را نشان می دهند و در نتیجه، بازنمای پیشرفت علمی هستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آیا شاخص‌های علم، پیشرفت علمی را نشان می‌دهند؟ ارزیابی فلسفی یک اصل در سیاست‌گذاری علم و فناوری

شاخص‌های علم در سیاست‌گذاری علم به‌عنوان ابزارهای اندازه‌گیری پیشرفت علمی استفاده می‌شوند و فلاسفۀ علم، نظریه‌های مختلفی را در باب پیشرفت علمی طرح کرده‌اند. هدف اصلی این مقاله پاسخ به این پرسش است که: «آیا شاخص‌های علم نشان‌‌دهندۀ پیشرفت علمی، آنچنان‌ که این نظریه‌ها مطرح کرده‌اند، هستند؟». این مقاله می‌کوشد تا نشان دهد که اگر پیشرفت علمی به معنای معرفتی و اگر معرفت علمی به معنای بسط‌یافته اجتم...

full text

پارادایم های علم: آیا علم سیاست دارای پارادایم می باشد؟

درباره این موضوع که آیا علم سیاست نیز مانند دیگر علوم اجتماعی دارای پارادایم های مسلط می باشد یا نه و اگر پاسخ مثبت است این پاردایم ها کدامند، بین نویسندگان و صاحب نظران این دانش اختلاف نظر وجود دارد. مقاله حاضر مدعی است که علم سیاست نیز مانند دیگر علوم اجتماعی دارای پارادایم می باشد. هدف از مقاله حاضر معرفی پارادایم های مسلط در علم سیاست رایج و اجزای آن ها است. از نتایج این نوشته می توان در بر...

full text

سیاست گذاری علم و فناوری در قالب سیاست های عام و خاص

در بین دسته‌بندی‌های متعددی که تا به حال بر روی انواع سیاست‌های علم و فناوری انجام شده ‌است، همه آنها در این نکته اشتراک نظر دارند که یک دسته از سیاست‌ها به بهبود زیرساخت‌ها و شرایط کلی علم و فناوری اختصاص داشته و هدف‌گیری خاصی روی موضوع یا پروژه مشخص ندارند. مقاله حاضر، از همین نکته برای ارائه یک دسته‌بندی جدید استفاده می‌کند و این دسته سیاست‌های مزبور را سیاست‌های عام می‌نامد. در مقابل، پیشنه...

full text

آیا طب سنتی ایرانی بر مبنای علم شناسی ابطال گرایان، یک علم محسوب می گردد!؟

سابقه و هدف: امروزه با گسترده­ترشدن اقبال عمومی به طب سنتی در ایران بحث‌های پراکنده­ی زیادی پیرامون علم­بودن یا نبودن دانش طب سنتی صورت می‌گیرد. برای بررسی عقلانی این مسأله لازم است ابتدا معیارهای علم­بودن به طور دقیق و بر اساس مهم­ترین نظریات فلسفی مشخص شود. در این زمینه (یعنی معیارهای علم­بودن) سه نظریه­ی مهم عرضه شده است که عبارتند از استقراگرایی، واجدیت پارادایم و ابطال­گرایی. تاکنون دو مقا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
روش‏ شناسی علوم انسانی

جلد ۲۲، شماره ۸۷، صفحات ۳۳-۵۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023